Astım NEDEN OLUR

Astım hastalığı çocuklarda sık görülen, sık öksürük, nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösteren bir hastalıktır. Astımın bazı insanlarda görülüp bazılarında görülmemesinin kesin bir nedeni çok açık olmamakla birlikte genetik ve çevresel faktörlerin birlikte etkilerinden kaynaklandığı düşünülmektedir.

Astımın Nedenleri

Astıma neden olabilecek başlıca çevresel faktörler

-Obezite

-Erkek cinsiyet

-Alerjenler

-Gereksiz antibiyotik kullanmak

-Batı tipi beslenme

-Enfeksiyonlar

-Hijyen

-Hava kirliliği ve sigara dumanına maruziyet

Astım nedeni olarak genetik faktörler

Astımın en önemli sebebi genetik faktörlerdir. Astım genetik geçişli bir hastalıktır. Ailesinde astım olmayanlarda daha az sıklıkla astım hastalığı görülebilir.

Astım hastalığının görülme sıklığı yaklaşık %10 civarındadır. Bu oran şehirden şehire ve ülkeden ülkeye değişebilmektedir. Anne, baba veya kardeşten birinde astım hastalığı varsa çocukta astım hastalığı görülme oranı %30-50’ye kadar çıkar. Ailede iki kişide astım hastalığı varsa bu oran %50-80’e kadar yükselmektedir. Anne ve babanın yakın akrabalarında astım ve diğer alerjik hastalığın olması da astım hastalığı riskini artırmaktadır.

Astım nedeni olarak çevresel faktörler

Erkek cinsiyet

14 yaşına kadar erkek çocuklarında astım hastalığı kızlara göre daha sık görülmektedir. Bunun nedeni 14 yaşına kadar erkek çocuklarında bronşların kız çocuklarına gore daha dar olmasıdır. 14 yaşından sonra kız ve erkek çocuklarında eşit oranlarda görülmektedir. 

Alerjenler

Astımın en önemli nedenlerinden birisi alerjenlerdir. Alerjenlerin türü şehirden şehire değişebilmektedir. Deniz kenarında olan şehirler daha nemli şehirlerdir. Nemli bölgelerde en önemli alerjenler ev tozu içinde bulunan akarlar diğer adıyla mite’lardır. Deniz kenarı olmayan şehirlerde ise en sık alerjenler polenlerdir. Ev tozu akar ve polenler dışında astıma neden olabilen alerjenler evcil hayvanların tüyleri ve deri döküntüleri, küfler, hamamböceği en önemli alerjenlerdir.

Enfeksiyonlar

Enfeksiyonlardan özellikle viral enfeksiyonların astıma neden olabileceğine yönelik bulgular vardır. Bu viral enfeksiyonlardan en önemlileri RSV (respiratuar sisnsisyel virus), metapnomovirüs, boca virüstür. Viral enfeksiyonlar astıma neden olabileceği gibi aynı zamanda en önemli astımın tetikleyicisidir. Gribal enfeksiyonlar astım atağına neden olabilmektedir.

Astımın nedeni olarak obezite

Obezite astıma neden olabilen önemli bir çevresel faktördür. Obezitede yağ hücreleri astıma neden olabilen bazı maddeler salınmasına neden olabilmektedir. Aynı zamanda bronşları mekanik olarak da daraltmakta ve bronşlarda aşırı bir hassasiyete neden olabilmektedir.

Batı tipi beslenme astıma neden olabilir

Özellikle hamburger gibi fast food beslenme astıma neden olabilen bir faktördür. Sebze ve meyve ağırlıklı beslenme ise hastalığa karşı koruyucu bir faktördür.

Astımın nedeni olarak hava kirliliği

Hava kirliliği akciğerlerde hasar oluşturarak astım gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Özellikle trafiğin yoğun olduğu yollara yakın yerlerde oturanlarda astım hastalığı daha sık görüldüğü ortaya çıkmıştır. Çünkü dizel motorlu araçlar akciğerlere zarar veren partiküller oluşturmaktadır. Bu da hastalığın gelişmesine katkıda bulunur. Çocukların akciğerleri özellikle ilk 4 yaşında çok hızlı geliştiği için bu yaş grubu hava kirliliğinden daha çok etkilenir.

Sigara dumanına maruziyet

Sigara dumanına maruz kalmak da akciğerlerde hasar oluşturup hastalığın gelişmesine katkıda bulunur. Gebeliğine sigara içenlerin çocuklarında astımın gelişme oranı daha yüksektir.

Erken doğan ve düşük kilolu doğanlarda astımın görülme oranı daha sıktır

Özellikle erken doğan ve 2500 gr’dan daha düşük doğan bebeklerde astımın gelişme oranı daha yüksektir. Çünkü erken doğan bebeklerde akciğerler çok iyi gelişmez. Bu da astımın gelişmesine neden olabilir.

Gereksiz antibiyotik kullanmak astıma neden olabilir

Özellikle ilk 2 yaşta gereksiz antibiyotik kullanmak astıma neden olabilen bir faktördür. Gereksiz antibiyotik kullanmak bağışıklık sisteminin zayıf olmasına neden olarak astımın gelişmesine neden olabilmektedir.

Hijyen astıma neden olabilir

Özellikle çiftlikte yaşayan ailelerin çocuklarında astımın gelişmesi daha az sıklıkta olduğu görülmüştür. Bunun nedeni çiftlikte yaşayanların daha erken mikroplarla karşılaşması ve mikroplarda bulunan endotoksinle erken karşılaşması nedeni ile olduğu öne sürülmüştür. Aşırı hijyene önem verenlerde mikroplarla karşılaşma geç olduğu için hastalığın daha sık olduğu bildirilmiştir.

Sonuç olarak astımın kesin bir nedeni olmamakla birlikte genetik ve çevresel faktörler astımın gelişmesini etkilemektedir.